Seçimler demokrasinin bayram günleridir. O bayramda siyasi partiler, en yeni ve en temiz kıyafetlerini giyerler ve çıkarlar meydanlara. Eller öpülür, harçlıklar alınır. Oylar istenir, propagandalar yapılır. Bayram tatlısız olmaz tabi. Bayram tatlısını sadece kazanan yer ne yazık ki!
Bayrama çok az kala şu arefe günlerinde adaylar harıl harıl çalışıyor, vatandaş ise içlerinden birini seçmeye hazırlanıyor. Bu günlerin konusu mudur onu bilmem? Ama tartışılmaz bir şekilde tartışmamız gereken bir siyasi partiler kanunu var önümüzde.
Başta İngiltere, İtalya, Fransa olmak üzere birçok Avrupa ülkesinde siyasi partiler kanunu yok. Özel yasaya sahip olmayan bu ülkelerde, siyasi partilere ilişkin düzenlemeler parlamento iç tüzükleri ve genel olarak dernekler yasasıyla giderilmekte.
Bizim gibi özel siyasal partiler kanunu olan en gelişmiş Avrupa ülkesi ise Almanya’dır. Bunun tek nedeni geçmişlerinde diktatörlük ve tek parti tecrübesi yaşamalarıdır. Ülkemizde siyasi partiler kanunu olsun mu, olmasın mı tartışması ise başka bir yazının konusu olmalıdır.
Eğer siyasi partiler kanunumuz olacaksa ki böyle bir kanunumuz var. Nasıl olmalıdır? Hukukçu değilim. Buna teknik açıdan cevap veremem. Ama fikri açıdan söyleyeceğim çok şey var.
Siyasi partiler kanununu incelediğinizde kanunun, yukarıdan aşağıya doğru, buyuran bir dille yazıldığını fark etmeniz pek şaşırtıcı olmayacaktır. Daha şaşırtıcı olanı ise ister milletvekili adayı ister belediye başkanı adayının belirlenmesini tamamen genel başkanın inisiyatifine bırakmış olmasıdır. Kanun çeşitli alternatifler sunsa da olayın özeti budur. Ne diyor kanundaki ilgili maddeler:
“Siyasi partiler, milletvekilliği genel veya ara seçimlerinde, adaylık için müracaat eden ve adaylığı uygun bulunanlar arasından, adayların tespitini; serbest, eşit, gizli oy, açık tasnif esasları çerçevesinde, tüzüklerinde belirleyecekleri usul ve esaslardan herhangi biri veya birkaçı ile yapabilirler.”
“Siyasi partilerin, mahalli idareler seçimleri için aday gösterebilecekleri hallerde, bu adayların nasıl seçilecekleri ve yoklamalarının nasıl yapılacağı ilgili kanundaki esaslara göre belirlenir.”
Yani liyakatin yanında; genel başkanın eşiyle tartışması, geceleyin gördüğü kötü bir rüyanın tesiri ya da tuttuğu takımın yenilmesi gibi komik ama gerçek psikolojik etmenlerinde içinde yer alacağı bir karar verme sürecini yüklemektedir kanun genel başkanın omuzuna.
Siyaseti yukarıdan aşağıya dizayn edersiniz, insanları apolitik yaparsınız. Ama siyaseti aşağıdan yukarıya doğru dizayn edersiniz, siyaseti renklendirir, genişletir ve gençleştirirsiniz.
Her aday adaylığı bitiminde küsler ordusu ne yapacak diye kara kara düşünmezsiniz. Bu takdirde siyasete girmek isteyen vatandaşlar “Eğer ben tabanda iyi çalışır, kendimi ispat edersem, mutlaka siyasette iyi bir noktaya gelebilirim” diye düşüneceklerdir. Tabii ki bu durum gençlerin önünü açar. Türkiye’de dinamik bir siyaset başlar.
Şimdiki durum nedir? Gelin, beyin jimnastiği yaparak bunu birlikte keşfedelim. Türkiye’de seçilme yaşı kaç: “25” Türkiye’deki milletvekili yaş ortalaması kaç:” 51” Peki Türkiye’deki belediye başkanlarının yaş ortalaması nedir: “51.8”
Ya Sakarya? Sakarya’daki on yedi belediye başkanın yaş ortalaması “52.3”, yedi milletvekilinin yaş ortalaması ise ”53.7” dir.
Sonuç itibari ile Türkiye’de ve Sakarya’da siyasette söz sahibi olmak için minimum “25” sene beklemek gerekiyor.”25” sene dediğin nedir ki? Topu topu emekli olma süresi!
1980 sonrası apolitize olan bir gençlikten yakınırken, acaba buna neden olan siyasi partiler kanununu değiştirmeyi niye akıl edemiyoruz ya da etmek istemiyoruz?
“Genç” adıyla kurulmuş bir partinin sıfırdan oy patlaması yaptığı bir ülkede, gençlerden “öcü” gibi niye korkuyoruz ki?
